آصف بیات (زاده ۱۳۳۳) پژوهشگر جامعهشناسی و نویسنده ایرانی است. وی در حال حاضر استاد جامعهشناسی دانشگاه ایلینوی در اربانا شمپین در آمریکای شمالی است. او پیشتر، به مدت ۱۷ سال، استاد دانشگاه آمریکایی قاهره (AUC) بودهاست. بیات ۱۳۳۳ شمسی در روستایی کوچک در استان تهران به دنیا آمد. او در دوران نوجوانی به تهران نقل مکان کرد، در رشته علوم سیاسی در دانشکده علوم سیاسی و اجتماعی تهران پذیرفته شد و به عالم سیاست روی آورد. بیات در اواخر دهه ۱۳۵۰، تحصیلات تکمیلی خویش را در دانشگاه کنت بریتانیا ادامه داد و نقش کارگران در انقلاب سال ۱۳۵۷ را به عنوان موضوع پایاننامه دکترایش انتخاب کرد که با نام «کارگران و انقلاب ۵۷» به چاپ رسید. او سپس در سال ۱۹۸۶ به مصر نقل مکان کرد تا در دانشگاه آمریکایی قاهره درس بدهد، بسیاری از تحقیقات او بر مسائل اجتماعی آن کشور متمرکز شد و کتاب «کار، سیاست، و قدرت» را به رشته تحریر درآورد که دربارهٔ تجربه مصر از مشارکت کارگری از زمان ریاستجمهوری جمال عبدالناصر بود.
از آن موقع، بیات کار خود در جامعهشناسی صنعتی را پشتسر گذاشت تا دربارهٔ ترفندها و تدبیرها و راهبردهای نجاتدهندهای بنویسد که هم در ایران و هم در مصر (و دیگر کشورهای جهانسوم)، «تهیدستان شهری» به کار میگیرند و به کارهای غیررسمی روی میآورند؛ همان که بعداً موضوع اصلی کتابش در سال ۱۹۹۷ با عنوان «سیاست خیابانی: جنبش تهیدستان در ایران» شد. این کتاب به فارسی نیز ترجمه شدهاست. اخیراً او با رویکردی به اسلام سیاسی در هزاره سوم، بر کارکرد آن در میان طبقات مختلف جامعه مصر متمرکز شدهاست. این پروژه، بخشی از مطالعه مقاله اسلام سیاسی بین ایران و مصر است که در قالب کتاب «دموکراتیک کردن اسلام» در آمریکا چاپ شدهاست.
دانش آموخته علوم اجتماعی دانشگاه تهران
نویسنده علیرضا کيانفر
علیرضا کيانفر
10 ماه قبل کامبیز
استاد بزرگی هستند